Oogopenend
Dit is geen gemakkelijk boek voor op het nachtkastje. Het gaat over bewustzijn en wat dat dan is. Het gaat over de evolutie ervan en welke wezens wel bewustzijn hebben en welke niet. Dieren hebben lichamen en zenuwstelsels. Op zich zijn dat niet de voorwerpen die je bewustzijn vormen. Het speelt zich daarbinnen af. Bewustzijn wordt gekoppeld aan de ervaring in de vorm van 'er zijn'. Je kunt zelfs offline zijn, bijvoorbeeld als je droomt, en even ergens anders zijn.
Ik vond het deel over octopussen interessant. De octopus heeft een complex zenuwstelsel van onafhankelijk van elkaar functionerende stelsels die wel ergens centraal worden gecoördineerd. Een ander hoofdstuk gaat over de electrische velden van de hersenen. Die kunnen worden gemeten en beschreven met een EEG. Bij hersenaandoeningen heb je daar soms iets aan. Maar hebben die velden op zich een functie bij de werking van de hersenen? Daar heb ik nooit zo bij stilgestaan.
Meer in het algemeen laat Godfrey-Smith zien dat er veel meer dieren zijn met een vorm van bewustzijn. Het is niet zo dat je een bewustzijn hebt of niet, maar er zijn gradaties en vormen van bewustzijn te bedenken en dan zijn er ineens heel veel wezens die bewustzijn hebben. Ook iets om bij stil te staan vanuit ethisch oogpunt.