Op de lijst
Marga Minco’s Bittere Kruid mocht je vroeger op je lijst zetten voor je examen maar daar kreeg je niet veel waardering voor van de leraar Nederlands. Misschien komt het doordat het een wat feitelijk boek is. Ik vrees dat het op werkelijkheid is gebaseerd. Het beschrijft de gebeurtenissen in chronologische volgorde zonder al te veel diepgang en emotie. Hoe zou je anders moeten schrijven over de misdaden van de nazi’s: haat tegen een heel volk, uitsluiting, discriminatie, deportatie, moord. En dat alles sluw en georganiseerd uitgevoerd. Gruwelijker kan het niet. De emotie krijgt de lezer er vanzelf wel bij.
Het is een aangrijpend verhaal, dat je aan het denken zet; opvallend was voor mij de argeloosheid van veel joden in die tijd, die je je kunt voorstellen, en de systematiek in het handelen van het misdadige regime. In deze tijd van opkomend fascisme en racisme is dit een belangrijk boek. Er zijn weer veel mensen die deze terreur nog eens zouden willen overdoen.
Ik was er nooit aan toegekomen om het boek te lezen. Het is in de bibliotheek nog wel te vinden, misschien wel doordat het - hopelijk nog steeds - op de lijst gezet mag worden.